Orihinal na kwento: ISANG MUKHA SA LIKOD NG TATLONG MASKARA

Alas sais ng umaga maririnig ang lagaslas ng tubig at kalansing ng mga kubyertos sa loob ng kusina. Makikita si Anna na abalang abalang naghahanda ng almusal para sa kanyang tiyahin at mga anak nito.

"Tiya! Handa na po ang ating almusal!! " sigaw ni anna na narinig naman ng kaniyang tiyahin.

"O sya kakain na kami! " mamaya ka na at ayaw ng mabaho dito! " sigaw ng tiyahin nito sa kanya.

Napayuko na lamang si annna sa tinugon ng tiyahin niya. Dali daling lumabas ng kusina ang bata at umupo sa gilid ng kanyang mumunting silid upang tapusin ang kanyang takdang aralin. Makalipas ang mahigit kalahating oras, tinawag si Anna ng kanyang tiyahin na pumunta na sa kusina.

"Kumain ka na dyan! " iligpit mo na rin yan pagkatapos!! " dugtong ng tiyahin ng bata.

"Opo tiya" malumanay na sagot ni anna.

Umalis na ang tiyahin nya matapos matapos mabusog sa mga kinain nyang almusal. Masayang tinungo ni anna ang mesa ngunit agad na napawi ang kanyang ngiti ng makita ang hapag kainan.. Tanging iisang pirasong karne ng manok at kakaunting kanin na lamang ang natira sa bata..

"Hayss, ok na to Basta may panlaman man lang ako sa aking nagugutom na sikmura" Tinipon ni anna ang kakaunting kanin at kapirasong karne sa isang pinggan at masayang inubos ito.

Sa ganap na alas siyete ng umaga, binaybay ni anna ang daan patungo sa kailang paaralan, makulimlim at tila nagbabadya ng malakas na ulan ang kalangitan na pinagmamasdan ni anna habang naglalakad. Madumi at tagaktak ng pawis ng dumating ng silid aralan ang bata na agad namang napansin ng kanyang mga kamag aral.

"Ano ba yan anna!!! Ang dugyot mo naman!!!! Di ka ba pinapaliguan ng nanay mo!!!!? Sigaw ng kamag aral nito. "Pasensya na ang layo kasi ng nilakad ko" ngiting sambit ni anna. "Pwede ba wag mo akong ngitian anna!!!" Sigaw naman ng isa pang batang babae kasabay ng pagdapo ng palad nito sa pisngi ni anna.

Napahawak si anna sa kaliwang pisngi nya ng may kasamang pagkagulat sa mukha ngunit agad ding napawi at napalitan ng ngiti sa kanyang labi.

"Pasensya ka na, yun lang kasi kayang kong ipakita sa inyo" malumanay na sagot ni anna na nakahawak pa rin sa kanyang kaliwang pisngi. Malakas na tinulak ng batang lalaki si anna na natumba sa sahig at binuhusan ng malamig na tubig kasabay ng pagtapon sa kanya ng mga kaklase nya ng mga basura, hinila ng kanyang kaklase ang buhok ni anna at mariing inilugmok sa sahig ang mukha ng batang kanilang binubulas. Napahikbi ang inosenteng si anna na pilit na kunakawala sa mga batang pinagtatawanan at kinukutya siya.. Tanging mahinag hikbi na lamang ang lumalabas sa kanyang bibig. Nang makawala si anna, mabilis na tumayo ang bata at tumakbo palabas ng silid aralan. Nagtungo ang kawawang bata sa puntod ng kaniyang ina na ilang metro lamang sa kanilang paaralan, at kasabay ng pagbuhos ng ulan ay ang pag buhos ng sari saring emosyon na matagal nagkubli sa puso ng batang si anna. Galit, lungkot at pagdadalamhati na malayang tinangay ng mga luha ng bata na sa wakas ngayon ay nakalaya na, pagtatangis na lamang ang tanging nagawa ng batang si anna sa harap ng puntod ng kaniyang ina.. Sa malakas na pagbuhos ng ulan mula sa kawalan, walang halong alinlangang inilabas ng bata ang maliit na patalim mula sa kanyang mumunting supot sa bag at tinapos ang paghihirap na matagal na niyang gustong wakasan..

"Makakasama na din kita mahal kong ina" ang huling sambit ng bata mula sa kanyang mga labi...

Tanging lagaslas na lamang ng tubig at ang kalangitan na lamang ang saksi sa masalimuot na pagdadalamhati ng batang si anna. Lungkot, galit, at pag dadalamhati ang matagal na itinago ng batang si anna. Sa likod ng kanyang mga ngiti na sa isang iglap ay lumaya na kasabay ng paglaya ng masalimuot nyang buhay na matagal ng nakagapos sa kanya.

Ang simbolo ng isang mukha ay ang iisang hangarin na ipinakita ng tatlong maskara(espanyol, amerikano at hapon) na sumakop sa buhay ng pilipino na sinisimbolo ni anna na nagpatangay sa agos nito. Ang pag aalipusta ng kanyang mga kaklase ay ang mga pangyayaring naganap sa mga pilipino na minamaliit at tinatawag na mga indiyo. Sa pagkitil ng buhay ng pilipino ay ang paglaya mula sa dilim ng kasaysayan ng ating bansa.